Statische elektriciteit is het gevolg van een onbalans van elektrische ladingen op een oppervlak, meestal veroorzaakt door de volgende mechanismen:

1. Tribo-elektrisch effect (door wrijving veroorzaakte lading)
Als twee verschillende materialen over elkaar wrijven of van elkaar gescheiden worden, worden elektronen van het ene oppervlak naar het andere overgedragen, waardoor een onbalans in lading ontstaat.

Voorbeeld: Door een plastic kam door droog haar te halen, worden elektronen van het haar naar de kam overgedragen, waardoor de kam negatief geladen wordt en het haar positief geladen.

Veelvoorkomende scenario's:
Kleding (polyester) die over het lichaam wrijft.
Transportbanden die interageren met verpakkingsmaterialen.
Werknemers die op isolerende vloeren lopen.

2. Door contact veroorzaakte ladingsscheiding
Zelfs zonder significante wrijving kan het scheiden van twee materialen na contact ladings overdracht veroorzaken.

Voorbeeld: Een persoon die een metalen deurknop aanraakt na over een tapijt te hebben gelopen, kan een schok ervaren doordat de opgebouwde statische lading via de knop ontlaadt.

3. Elektrostatische inductie
Een geladen object in de buurt van een geleider veroorzaakt een herverdeling van ladingen binnen de geleider, waardoor een geïnduceerde lading ontstaat.

Voorbeeld: Een geladen plastic staaf die in de buurt van een metalen bol wordt gebracht, veroorzaakt migratie van elektronen in de bol, waardoor een gepolariseerde ladingsverdeling ontstaat.